পদূলিত "আলি-আয়ে-লৃগাং ,কাৰ্চাং তাকাৰ
ফাগুন অহাৰ কথা,শিমলু-মদাৰৰ শীৰে-শীৰে সেন্দুৰীয়া মুকুট । নৈ'ৰ কাষে কাষে থকা কঁহুৱাৰ লগতে নৈ'ৰ নাৱৰীয়াৰো উল্লাস কাৰণ আলি-আয়ে লৃগাং নিচেই কাষতে । কহুৱানিত থকা কঁহুৱাৰো দেহৰ লয়লাস ,অৱনৰি ,ৰঙানৈ'ৰ পাৰে পাৰে থকা কাংকান কায়ুমৰো সৰিয়হ ফুলৰ দৰে খিল-খিল হাঁহি আগন্তুক আলি-আয়ে-লৃগাঙৰ বতৰা পায় । এতিয়া মাথো গাৱঁৰ প্ৰতিটো চুকে-কুনে ঢোলৰে শব্দ আকৌ কৰবাত সৰিয়হ মাটি মাহৰ তলিত ডেকা-গাভৰুৰ ঐনিতমৰ সুৰৰ জিঞ্জিৰি । লৃগাঙক কাষত পোৱাৰে কথা ,কিমান উল্লাস তেজৰ কোঁহে কোঁহে যেন এতিয়া গোমৰাগৰে ঢৌ । ফাগুনৰ প্ৰথম বুধবাৰে মিচিং জনগোষ্ঠীৰ উৎসৱ আলি-আয়ে-লৃগাং । লৃগাঙৰ এই দিনটোত 'লৃগগদ'কৰিব অৰ্থাৎ শস্য আলু-কচু বা বীজ সিচাৰ আৰম্ভণি কৰিব । এইবাবেইটো তিনি-চাৰিমাহ ধৰি হাবি-বননিৰ জাবৰ জোঁথৰ গোটাই দলি মাৰি সোণগুটিৰ তলিলৈ ৰূপান্তৰ কৰিছে । গাৱৰ ডেকা-আদহীয়াই তলিয়ে-তলিয়ে নৰা-কাটি ,ঘৰে ঘৰে বাঁহ তুলি সাজিছে মুৰং ঘৰ । কাংকান -কায়ুমহতৰো পথাৰৰ লহ-পহকৈ বাঢ়ি অহা শস্য ডৰা ফাগুনৰ পচোৱা বতাহৰ দৰে হালি-জালিছে বৃত্তাকাৰ হৈ শাৰী শাৰীয়ে ঢোলৰ ছেৱে ছেৱে গোমৰাগ নৃত্যৰ আখৰাত।
নবৌহতৰ তাঁত-শালতো জাক-জমকীয়া ফুলৰ চানেকী,লগতে সমাহাৰিত হৈছে ৰিঃবিঃ গাছেং,গেৰঃ,মচাং এগে ,মিবু গালোক ,হৌৰকগ্(মাবলাৰ), গনৰঃ উগন,মৌৰপুং আদিৰো । এতিয়া হয়তো প্ৰশ্ন উঠিব নবৌৰ ননদ কাংকানে তাঁত-শালত লগোৱা মাবলাৰ কোনজন য়ামে(ডেকা)লৈ লগাইছে? কাংকান হয়তো ভাৱি থৈছে,চেনাইক ,চেনাইক কেনেকুৱা ৰঙৰে মাবলাৰ পিন্ধাব ৰঙা নে সেউজীয়া । শিমলু আৰু পলাশ ফুলাৰ লগে লগে আলি-আয়ে-লৃগাঙৰ বতৰৰ আগমনৰ উমান পায় ঘৰৰ বোৱাৰীৰ মনতো উখল-মাখল । দিনে-নিশাই প্ৰশ্ন নিজৰ মাজতেই ,আলহী-অতিথী আহিব,অতিথীক কি খুৱাম পুৰাং আপিন নে শুকান মাছ । মাঃম(নবৌ)ই বাকি দিয়া আপঙৰ নিচাত ককাইদেউৱে মাতাল হৈ মাঃম(নবৌ)ৰ চকুলৈ চায় এফাঁকি ঐনিতম জুৰিবটো লাগিব অথবা ঘৰৰ বয়োজেষ্ঠ্যই মাঃমৰ এবাতি চাইমদৰ ৰাগিতো আপোন-পাহৰা হবতো লাগিব এই আলি-আয়ে-লৃগাঙত । এইবাবেইটো ভৰালৰ পৰা ধান বানি ধানৰ পৰা ওলোৱা তুঁইগুৰিটো ফৰফৰীয়া চোতালত জুই পুৰি ধান খেৰৰ চাঁই খিনি গুচাই আপং বনোৱাত লাগি পৰিছে ,কাৰণ আলি-আয়ে-লৃগাং নিচেই কাষত পালেহি । অম্বে(নেফাফু),তাকুক(ডিমৰু) আদিৰ কুঁহিপাত মেলাৰ দৰে মিচিং সকলৰ মনে-প্ৰাণে আনন্দৰ উল্লাস । শিমলু-পলাশৰ দৰে কনেঙৰো হাতত লাকফুন(হাতফুল), খোপাতে মেৰিয়াই পৰিধান কৰা দুমফুন আদি সাজি নিজকে ন-ৰূপত সাজিলেহি কাৰণ প্ৰেমিক লৃগাং পদূলিত পালেগৈ । এতিয়া লৃগাঙক আদৰাত ব্যস্ত সৰ্বগনে
গোমৰাগ গোমৰাগ্
কেকনৌলৌঃ গোমৰাগ্
কেকনচৌঃ গোমৰাগ্ ৰাগ্ ৰাগ্ ॥
কিনিব পাৰিব আপুনি তলত দিয়া সামগ্ৰীবোৰ